Dagboek van een gedreven missionaris.

Dirk Schut is op 6 mei 1893 in Castricum geboren als oudste in het welgestelde boerengezin van Frans en Grietje Schut. Als Dirk in 1907 veertien jaar is vertrekt hij naar het kleinseminarie, een middelbare school voor jongens die priesters willen worden. In 1913 vervolgt hij zijn opleiding in het Missiehuis St. Jozef in Roosendaal. Twee jaar later stapt Dirk over naar het seminarie in Londen, waar hij in 1918 in Westminster tot priester wordt gewijd. Dirk werkt een jaar als kapelaan in de Londense wijk Soho, waarna hij in september 1919 wordt aangesteld als leraar aan het kleinseminarie in Tilburg.

December 1923 vertrekt Dirk naar Oeganda. Deze reis van 6 weken, per boot en trein, beschrijft Dirk in een dagboek. Hierin beschrijft hij ook zijn belevenissen de eerste twee jaar in Nyondo, zijn eerste missiepost. Ngora, Toroma, Nyenga en Kwapa zijn de andere plaatsen waar hij werkt. Op 10 juli 1942 krijgt de familie in Castricum bericht dat Dirk op 19 juni is overleden aan kinderverlamming in het ziekenhuis van Nsambya-Kampala.

Passage uit Het offer

Met de stoomfiets door de parochie
6 mei. Mijn verjaardag, een saaie dag, want Fr. Terhorst was voor zaken naar Buluba, zoo ik heb in stilte mijn verjaardag gevierd.
8 mei heb ik een stukje echt missionaris-leven; ’s middags om half drie komt er bericht dat een hoofd-catechist zwaar ziek is en in doodsgevaar verkeert. Ik probeer mijn stoomfiets op gang te krijgen, maar geen succes; na een half uur vergeefsche pogingen ga ik er op de fiets op uit. De plaats is 24 km van hier en het gaat over een zeer heuvelachtige weg. De heuvels zijn zoo hoog dat men zoo nu en dan moet loopen. Om kwart over 7 was ik weer thuis, helemaal doodaf, kletsnat van het zweet en hijgend als een dampig paard. Ik ben maar gauw naar bed gegaan om ’s morgens met stijve beenen op te staan.

Martha bij Mill Hill Freshfield-UK

In 2015 begint de nicht van Dirk Schut, Martha Lambrechts, met het ontcijferen van het dagboek. In 2016 doet zij een oproep aan de neven en nichten van Dirk, de nog levende kinderen van zijn broers en zussen. Met als resultaat veel brieven, foto’s en voorwerpen van Dirk uit Afrika. In 2016 en 2017 komt daar aanvullende informatie bij uit de archieven van de Mill Hill congregatie waarvoor Dirk heeft gewerkt.

De ervaren tekstschrijver en redacteur Judith van der Stelt heeft een reconstructie gemaakt van Dirks leven voordat hij begon te schrijven en nadat hij met zijn dagboek was gestopt. Deze onderdelen geven samen een beeld van zijn leven. Dit leven wordt zoveel mogelijk getoond via bronnen uit de tijd. Het boek geeft een mooie kijk op het dagelijks leven van een missionaris in Afrika in de eerste helft van de vorige eeuw. Diverse formuleringen en uitlatingen moeten worden gezien in de tijd van toen: tussen de Eerste- en Tweede wereldoorlog.

Persbericht

Levensportret van een gedreven missionaris (1893 – 1942)

In de winter van 1923 vertrok Dirk Schut als missionaris naar Oeganda. Het was een tijd zonder tv, radio en telefoon, dus het contact met de familie verliep voornamelijk via brieven. Dankzij Dirk kwamen er flarden uit een andere wereld het Hollandse huisgezin binnengewaaid: verhalen over avontuurlijke tochten op een stoomfiets dwars door de rimboe en foto’s van zwarte mensen, meestal schaars gekleed, die in alles leken te verschillen van de witte mensen in Nederland.

Dirks verhalen doorbraken de sleur van alledag en gaven het leven kleur en een extra dimensie. Toen hij in 1942 onverwacht overleed, kwam er abrupt een einde aan die berichtenstroom. Het enige wat nog naar Castricum werd gestuurd was een kist met zijn schaarse bezittingen. Onder die bezittingen was ook een dagboek. Dat dagboek vormt, samen met zijn brieven, de belangrijkste bron voor het levensportret dat nu van hem is verschenen.

Onder het stof vandaan
Aan de basis van het levensportret staat Dirks nicht Martha Lambrechts. Zij was het die het dagboek in 2015 onder het stof vandaan haalde en inzag dat het een fascinerend tijdsbeeld geeft. Gewapend met een loep en een heldere lamp boog ze zich over het kriebelige handschrift van haar heeroom en tikte met engelengeduld zijn belevenissen over. Daarna ging ze op zoek naar andere bronnen; foto’s, brieven en ansichtkaarten die door andere neven en nichten waren bewaard, maar ook missiebladen en artikelen die uit het archief van de congregatie van Mill Hill naar boven kwamen. Toen de set compleet was zocht ze contact met tekstschrijfster Judith van der Stelt, die er een levensportret van maakte.

Te koop
Op 19 juni 2019 wordt de publicatie van het boek gevierd in Dirks geboortedorp Castricum. Daarna is het boek voor 25 euro te koop bij www.boekenbent.com, boekhandel Laan in Castricum, boekhandel Blankevoort in Amstelveen en Christelijke Boekhandel Alkmaar. Het boek is rijk geïllustreerd.

De mensen achter het boek

Martha Lambrechts-van der LoosOnderzoek | Martha Lambrechts-van der Loos
Martha Lambrechts-van der Loos werd geboren in Heemskerk, onder de rook van de Hoogovens. Ze was een nichtje van Dirk Schut (de vierde dochter van Marie en Piet). Na de MULO ging ze werken als typiste en later als telexiste. Ook was ze een aantal jaren hoofd typekamer bij het opleidingsinstituut van de Hoogovens. In 1976 trouwde ze. Ze kreeg drie dochters. Martha is huisvrouw en doet vrijwilligerswerk. Daarnaast deed ze verschillende studies: docent Spaans aan de Hogeschool van Utrecht; de opleiding tot Reiki-master en een studie Sofrologie. In haar vrije tijd is ze oppas-oma en houdt ze van lezen, koken en bakken, yoga, tuinieren, dansen en creatief zijn met naald en draad.

Judith van der SteltTekst en redactie | Judith van der Stelt
Judith van der Stelt studeerde Nederlandse taal en letterkunde in Leiden en ging daarna aan de slag als tekstschrijver en eindredacteur. Ze beoefent veel verschillende genres, van interviews tot webteksten en van kinderboeken tot non- fictie. Daarnaast wordt ze ook regelmatig ingezet om ‘eerste hulp’ op andermans teksten toe te passen. In 1999 debuteerde ze met de verhalenbundel Engelen in een gevaarlijke stad, gevolgd door drie kinderboeken: Waddenkind (2006), De bodemschat (2015) en Hotel Achtertuin (2019). Tussendoor schreef ze boeken in opdracht. Judith werkt op dit moment als schrijfdocent bij hogeschool Windesheim en ze heeft een eigen tekstbureau voor levensverhalen. Daarnaast volgt ze de opleiding Familie- en organisatieopstellingen, in Antwerpen. Voor meer informatie, zie: www.judithvanderstelt.nl